طراحی و اجرای کشت های فرا سرزمینی

بهره برداری از منابع، عوامل، ظرفیت ها و امکانات سایر کشورها برای تولید محصولات کشاورزی مورد نیاز در راستای حفظ منابع تولید و ارتقای امنیت غذایی و سایر نیازهای کشور می باشد.

کشت فراسرزمینی به معنای کاشت انواع محصول در سایر کشورها و واردات آن به ایران است. این نوع کشت، موضوعی است که طی چند سال اخیر در کشورمان مطرح‌ شده و اکنون اهمیت آن با توجه به وقوع خشک‌سالی در بسیاری از استان‌ها، محدودیت شدید منابع آبی و تاثیر آن بر وضعیت معیشتی مردم بیش از هر زمانی نمایان است.

بنا به گفته کارشناسان، اولین و مهم‌ترین مزیت کشت فراسرزمینی جلوگیری از هدررفت آب است که با توجه به ‌شدت بحران آب در استان باید در جهت بهره‌ور کردن کشاورزی موجود و استفاده از روش‌های آبیاری و کاشت، داشت و برداشت نوین و کاشت محصولات آب‌بر در سایر کشورها و ایجاد کشت فراسرزمینی گام برداشت.

مزیت دوم این طرح افزایش تولید محصولات کشاورزی و آسودگی خیال از تامین امنیت غذایی است. طبق آمار اعلامی وزارت جهاد کشاورزی، در حال حاضر ۹۰ درصد از محصولات روغنی و بخش قابل‌ توجهی از برنج مصرفی کشور وارداتی است. به همین دلیل ایرادی ندارد که محصولات راهبردی مثل گندم، خوراک دام و دانه‌های روغنی به‌وسیله کشاورزان ایرانی در خارج از مرزهای کشور کشت و تولیدشده و برای تامین نیازهای داخلی مورد استفاده قرار گیرد. ضمن اینکه تبدیل فناوری و دانش به محصول، یکی دیگر از مزایای کشت فراسرزمینی به‌شمار می‌آید.

باید توجه داشت که حرکت به سمت کشت فراسرزمینی نباید تصمیم‌گیران و برنامه‌ریزان را از برنامه‌ریزی بلند مدت برای تولید محصولات استراتژیک در داخل کشور غافل کند. در بلند مدت مطمئنا باید محصولات راهبردی و استراتژیک با ضریب بالای یک در داخل کشور تولید شود تا امنیت غذایی کامل و خودکفایی در محصولات استراتژیک محقق شود. اما در حال حاضر که حدود ۹۰ درصد از محصولات روغنی و برنج مصرفی کشور از خارج وارد می شود ایرادی نخواهد داشت که محصولات راهبردی چون گندم، خوراک دام و دانه های روغنی توسط کشاورزان ایرانی در خارج از مرزهای کشور کشت و تولید شده و برای تامین نیاز داخلی استفاده شود. از سوی دیگر با توجه به مسائل مربوط به تناوب کشت در زمین های زراعی نمی توان گفت که تنها یک محصول خاص در کشت فراسرزمینی کشت شود لذا بطور همزمان حداقل سه محصول مختلف باید بصورت متناوب و سالانه در یک زمین زراعی کاشته شود تا هم شاهد افزایش بهره‌وری در تولید محصول شود و هم عاملی برای مبارزه با آفات و بیماری‌ها باشد.

از سوی دیگر تولید محصولات استراتژیک می تواند بازار کشور میزبان را به محصولات ما وابسته کند و این امر خود در ایجاد وابستگی متقابل موثر خواهد بود.