کشت فراسرزمینی

کشت فراسرزمینی چیست؟

بهره برداری از منابع، عوامل ، ظرفیت ها و امکانات سایر کشورها برای تولید محصولات کشاورزی مورد نیاز در راستای حفظ منابع تولید و ارتقای امنیت غذایی و سایر نیازهای کشور می باشد.

کشت فراسرزمینی به معنای کاشت انواع محصول در سایر کشورها و واردات آن به ایران است. این نوع کشت. موضوعی است که طی چند سال اخیر در کشورمان مطرح‌ شده و اکنون اهمیت آن با توجه به وقوع خشک‌سالی در بسیاری از استان‌ها، محدودیت شدید منابع آبی و تاثیر آن بر وضعیت معیشتی مردم بیش از هر زمانی نمایان است.

بنا به گفته کارشناسان، اولین و مهم‌ترین مزیت کشت فراسرزمینی جلوگیری از هدررفت آب است. با توجه به ‌شدت بحران آب در استان باید در جهت بهره‌ور کردن کشاورزی موجود و استفاده از روش‌های آبیاری و کاشت، داشت و برداشت نوین و کاشت محصولات آب‌بر در سایر کشورها و ایجاد کشت فراسرزمینی گام برداشت.

مزیت دوم این طرح افزایش تولید محصولات کشاورزی و آسودگی خیال از تامین امنیت غذایی است. طبق آمار اعلامی وزارت جهاد کشاورزی، در حال حاضر ۹۰ درصد از محصولات روغنی و بخش قابل‌ توجهی از برنج مصرفی کشور وارداتی است.

به همین دلیل ایرادی ندارد که محصولات راهبردی مثل گندم، خوراک دام و دانه‌های روغنی به‌وسیله کشاورزان ایرانی در خارج از مرزهای کشور کشت و تولیدشده و برای تامین نیازهای داخلی مورد استفاده قرار گیرد. ضمن اینکه تبدیل فناوری و دانش به محصول، یکی دیگر از مزایای کشت فراسرزمینی به‌شمار می‌آید.

تاریخچه کشت فراسرزمینی

قدمت کشت فراسرزمینی در دنیا بر میگردد به ۲۰ سال قبل (۱۹۹۷ میلادی). از سال ۱۳۹۵ فعالیت‌هایی از طریق وزارت جهاد کشاورزی شکل گرفت. و مقرر گردید افرادی با معرفی وزارت مذکور و تحت عنوان شرکت جهاد سبز معرفی گردیده لیکن هنوز به اهداف مندرج در ایین نامه نرسیده اند.

از طرف دیگر افرادی به صورت خودجوش در کشور های گرجستان ، اکراین، تاجیکستان و کشورهای آفریقایی فعالیت هایی را شروع کرده اند. از جمله کشت غلات و ایجاد گلخانه های سبزی و صیفی با سرمایه گذاری های شخصی و بدون استفاده تسهیلات و منابع ارزی ایران و یا ثبت شرکت در کشورهای هدف.

شایسته است که علاوه بر اجرای آیین نامه های مصوب به دلایلی از جمله حفظ منابع آب و خاک، تامین امنیت غذایی و ایجاد اشتغال مولد، سازو کار لازم جهت کارآفرینانی که از ایران به کشور هدف رفته و محصولات کشاورزی تولید نموده اند اندیشیده و در امر انتقال و خرید محصولات اقدامات لازم صورت پذیرد. و یا کشورهای هدف به نحوی انتخاب شوند که در بحث حمل و نقل ریلی، دریایی و زمینی مشکلات کمتری را داشته باشند. و در پایان اشاره به کشورهای پیشرو در این زمینه خواهد شد.

کشت فراسرزمینی در تاجیکستان، قزاقستان، گرجستان، روسیه، آذربایجان،  برزیل و اوکراین از جمله کشورهایی هستند که در سالیان اخیر مورد توجه قرار گرفته است.

کشت فراسرزمینی در دیگر کشورها

کشور هند از جمله کشورهایی است که در تولید غلات یکی از کشورهای صاحب نام بوده است. در سال های اخیر با توجه به تغییر شرایط آب و هوایی و افزایش جمعیت، هند در زمینه تولید غلات که جیره اصلی غذایی مردم این کشور نیز هست دچار مشکل شده است. گام مهم و موثر دولت هند در رفع این مشکل اقدام به کشت فراسرزمینی در استرالیا می باشد. و تولید محصولات زراعی و باغی را در چند سال گذشته در استرالیا شروع نموده است. که با توجه به سود این کار در چند سال اخیر کشاورزان هندی اقدام به خرید زمین های کشاورزی در استرالیا نموده اند.

کدام کشور بیشترین کشت فراسرزمینی را دارد؟

یکی از کشورهایی که بیشترین میزان کشت فراسرزمینی را دارد کشور آمریکا می باشد.
البته مقداری از این کشت خارج از کشور در قالب تفاهم نامه هایی برای بهبود و رونق صنعت کشاورزی در کشورهای در حال توسعه از قبیل چین، هنک کنگ، بنگلادش و کشور های آفریقایی می باشد ولی با توجه به هزینه کارگری کمتر، کشت فراسرزمینی توانسته است که نقش مناسبی را در صنعت کشاورزی آمریکا ایفا نماید.
البته کشت فراسرزمینی انجام شده توسط آمریکا علاوه بر سود حاصله جهت این کشور توانسته است موجب بهبود کشاورزی بخصوص در حوزه تکنولوژی و ماشین الات در این کشورها شود.

 

چه محصولاتی باید در کشت فراسرزمینی کشت شوند؟

باید توجه داشت که حرکت به سمت کشت فراسرزمینی نباید تصمیم‌گیران و برنامه‌ریزان را از برنامه‌ریزی بلند مدت برای تولید محصولات استراتژیک در داخل کشور غافل کند.

در بلند مدت مطمئنا باید محصولات راهبردی و استراتژیک با ضریب بالای یک در داخل کشور تولید شود. تا امنیت غذایی کامل و خودکفایی در محصولات استراتژیک محقق شود. اما در حال حاضر که حدود ۹۰ درصد از محصولات روغنی و برنج مصرفی کشور از خارج وارد می شود ایرادی نخواهد داشت که محصولات راهبردی چون گندم، خوراک دام و دانه های روغنی توسط کشاورزان ایرانی در خارج از مرزهای کشور کشت و تولید شده و برای تامین نیاز داخلی استفاده شود.

با توجه به مسائل مربوط به تناوب کشت در زمین های زراعی نمی توان گفت که تنها یک محصول خاص در کشت فراسرزمینی کشت شود. لذا بطور همزمان حداقل سه محصول مختلف باید بصورت متناوب و سالانه در یک زمین زراعی کاشته شود. تا هم شاهد افزایش بهره‌وری در تولید محصول شود و هم عاملی برای مبارزه با آفات و بیماری‌ها باشد.

از سوی دیگر تولید محصولات استراتژیک می تواند بازار کشور میزبان را به محصولات ما وابسته کند و این امر خود در ایجاد وابستگی متقابل موثر خواهد بود.

کشت محصولاتی که نیاز به آب بیشتری دارند. باید جزو اولویت های کشت در خارج از مرزهای کشور باشد. چرا که کشت اغلب این محصولات در داخل کشور به دلیل محدودیت منابع آب با مشکل مواجه است.

 

دولت فقط ریل گذار باشد و به بخش خصوصی اجازه ورود داده شود

مطمئنا کسانی که موفقیت‌های خوبی در کشت محصولات کشاورزی در داخل کشور داشته‌اند اولویت دارند تا در کشت فراسرزمینی حضور داشته باشند. در این میان مطلوب آنست که دولت دخالتی در اجرای این امر نداشته باشد. و تنها نقش سیاست‌گذاری و قانون‌گذاری و تسهیل‌گری راه به عهده بگیرد. و اجازه دهد تا کشت و صنعت‌های بزرگ داخلی که در کشور موفقیت‌هایی داشته‌اند در خارج از کشور نیز به فعالیت بپردازند.

 

ایجاد وابستگی متقابل با کشور میزبان

بدون شک کشت محصول در یک کشور خارجی باعث ایجاد نوعی وابستگی به کشور میزبان خواهد شد. بنابراین یکی از مسائلی که باید در طرح‌ریزی کشت فراسرزمینی رعایت شود تبدیل این وابستگی به وابستگی متقابل است. در واقع همواره باید از بین سه مولفه سرمایه گذاری، منابع و فناوری مولفه‌ای در اختیار کشورمان باشد. تا در مواقع لزوم بتواند از آنها به عنوان یک ابزار قدرت و مدیریت استفاده کند.

وابسته سازی بازار داخلی کشور میزبان به تولیدات فرا ملی‌مان نیز مسئله مهمی است که برای ایجاد وابستگی متقابل می‌تواند کارآمد باشد.

 

اولویت با کشورهایی است که با ما مرز آبی دارند/لزوم تنوع کشورهای میزبان

قابلیت حمل نقل دریایی بدلیل سرعت بالادر حمل‌ونقل و توانایی در انتقال حجم بالای کالا، مزیتی است که  باید در انتخاب کشورهای مقصد مد نظر قرار گیرد. لذا کشورهای پاکستان، هند و کشورهای آسیای مرکزی و حوزه قفقاز بهترین گزینه‌ها برای انتخاب کشور میزبان محسوب می‌شوند.

همچنین باید در نظر داشت که بر اساس اصل مهم جلوگیری از وابسته شدن به یک منبع خاص، لازم است که کشت فراسرزمینی در چند کشور پیگیری شود تا از ایجاد وابستگی به یک کشور جلوگیری شود. تنوع کشورهای میزبان قدرت مانور کشور را در شرایط مختلف افزایش می‌دهد.

 

برای کسب اطلاعات بیشتر به آدرس سایت سیال پوشش مراجعه کنید و یا با کارشناسان شرکت تماس حاصل فرمایید.